Wdrażanie systemu zarządzania bezpieczeństwa (SMS) w organizacjach lotniczych

  1. Potrzeba wprowadzania SMS –a
  2. Co to jest SMS i jakie z niego wynikają korzyści
  3. Podstawy prawne SMS–a
  4. Podstawowe pojęcia związane z SMS–em
  5. Ocena ryzyka i szacowanie zagrożenia (matryca ryzyka)
  6. Wprowadzanie SMS w przedsiębiorstwie
  7. Kultura bezpieczeństwa w przedsiębiorstwie lotniczym
  8. Funkcjonowanie SMS-a w przedsiębiorstwie lotniczym
  9. Uwagi dotyczące procesu wdrażania SMS-a

PODSTAWA PRAWNA SMS-A

ICAO

–         załączniki 1, 6, 8, 11, 13, 14 (do 14.11.2013 r.)

–         załącznik 19 (do 14.11.2013 r.)

ICAO Doc 9859 (Safety Management Manual)

Zapisy w UE216/2008

Zapisy w rozporządzeniach 1178/2011, 965/2012, 805/2011, 1332/2011, NPA 2011/13 (lotniska), NPA 2013-01 + 2013-19 (WE2042/2003).

Zmiana do 748/2012 (Part 21) – w przygotowaniu

Nowe organizacje szkoleniowe, które chcą szkolić do nowych licencji Part-owskich muszą spełnić ww. wymagania dotyczące SMS już od 18 marca 2013 roku.

 Organizacje JAR-owskie muszą dostosować swoje systemy zarządzania do nowych wymagań, w tym wdrożyć SMS, do dnia 8 kwietnia 2014 r.

 Krajowe ośrodki  szkolące do licencji szybowcowej i balonowej mają na to  czas do 8 kwietnia 2015r.

CO TO JEST SMS ?

Systematyczne podejście do zarządzania bezpieczeństwem w przedsiębiorstwie uwzględniające w nim procesy, zakresy odpowiedzialności, struktury organizacyjne i politykę panującą w nim.

Obowiązek wdrożenia SMS-a będzie dotyczył wszystkich podmiotów działających w branży lotniczej.

Bezpieczeństwo

CO TO JEST BEZPIECZEŃSTWO ?

To stan w którym stwierdzamy relatywny brak strat (zniszczeń), zagrożeń lub ryzyka strat lub zranień albo zgonów wśród klientów i pracowników firmy lotniczej oraz ich mienia, które były by efektem pośrednim wypadku lub incydentu lotniczego.

  • Całkowita eliminacja wypadków lotniczych i poważnych incydentów jest niemożliwa, ale nie oznacza to, że to nie powinien być nasz cel.
  • Błędy będą się pojawiać pomimo zastosowania większości działań zapobiegawczych.
  • Żadna działalność człowieka, ani żadne stworzone przez niego urządzenie nie zapewni nam niezależności od zagrożenia i błędów w działaniu.
  • Kontrolowane zagrożenie i kontrolowanie błędu są akceptowalne w systemie, który możemy uznać za generalnie bezpieczny.

Cykl bezpieczeństwa:

Koncepcja bezpieczeństwa:

Definicja Bezpieczeństwa

Bezpieczeństwo

to stan w którym możliwość odniesienia szkody na zdrowiu lub zniszczenia mienia pozostaje na poziomie dostatecznie niskim, aby mógł on zostać zaakceptowany. Osiąga się to poprzez identyfikację możliwych zagrożeń i zarządzanie nimi (czyli bezpieczeństwem).

SMS jako minimum:

Minimalne elementy SMS-a w organizacji

– identyfikacja zagrożeń

– zapewnienie wdrażania działań naprawczych

–  zapewnienie stałego nadzoru i regularne oceny stanu bezpieczeństwa

– nakierowanie na stałe podnoszenie możliwości i bezpieczeństwa całości działań przedsiębiorstwa

Korzyści z SMS-a

Po co mamy zajmować się SMS-em

– ponieważ jest to konieczne z powodów prawnych

–         następuje poprawa bezpieczeństwa

–         następuje stały proces ulepszania prowadzonej działalności

–         eliminowane są typowe i powtarzalne błędy

–         obniżanie kosztów, unikanie niepotrzebnych kosztów

–         minimalizacja/kasacja kosztów wypadków i incydentów (bezpośrednich i pośrednich)

–         unikanie kosztów badania powypadkowych i ograniczeń w działalności

Metoda reaktywna

polega reagowaniu na wydarzenia, które już się zdarzyły np. wypadki, wydarzenia incydenty.

Badanie wypadków i incydentów. Jest aktywowana dopiero w momencie gdy coś się stanie. Jest ona najodpowiedniejsza tylko dla:

  1. wydarzeń w których znaczenie mają błędy/niesprawności o podłożu technicznym
  2. wydarzenia są typu nadzwyczajnego

Jej korzyści dla systemu SMS ujawniają się w zależności od stopnia, w którym badanie może określić przyczyny, które spowodowały samo wydarzenie i pozwala na zdefiniowanie elementów, które wpłynęły na nie oraz pozwala na określenie wiążącego się z nimi ryzyka.

Metoda prewencyjna

polega na aktywnym rozpoznawaniu zagrożeń poprzez analizę funkcjonowania organizacji.

Zasada jest, że nie czekamy na wypadek, ale staramy się przeciwdziałać mu. Posługuje się analizą zagrożeń, aby określić wynikające z nich ryzyko i łagodzić je. Podstawowymi narzędziami są:

–         dobrowolne raportowanie,

–         audyty

–         analizy bezpieczeństwa.

Wychodząc z założenia, że błędy pojawiające się w systemie mogą być minimalizowane:

  1. Identyfikuje się ryzyko zanim system załamie się
  2. Podejmuje się niezbędne działania dla ograniczenia zagrożenia bezpieczeństwa
Metoda prognozująca

zasadą jest , że najlepszą metodą jest zapobieganie. Prowadzi się działania w celu przewidzenia i uprzedzenia problemów.

Najefektywniejszymi narzędziami są:

–         anonimowy system raportowania,

–         analiza danych operacyjnych (lotów, ale nie tylko),

–         standardowe kontrole działań,

–         metody statystyczne.

Wdrażanie SMS-a 20 kroków

Krok:
1
CO?
Zapoznanie się Kierownika odpowiedzialnego z podstawami prawnymi, Podręcznikiem ICO Doc 9859, wytycznymi z zakresu SMS
KTO?
KO
Krok:
2
CO?
Powołanie Kierownika ds. bezpieczeństwa – KB odpowiedzialnego za wdrażanie i utrzymywanie SMS
KTO?
KO / Zarząd
Krok:
3
CO?
Szczegółowe zapoznanie się KB z podstawami prawnymi, Podręcznikiem ICAO, wytycznymi z zakresu SMS + skierowanie KB na szkolenie zewnętrzne
KTO?
KB
Krok:
4
CO?
Przeprowadzenie szkolenia wewnętrznego (kaskada) dla kadry kierowniczej i rozszerzenie zakresów obowiązków wszystkim członkom Kadry kierowniczej w zakresie SMS w poszczególnych obszarach
KTO?
KB+ Kadra kierownicza
Krok:
5
CO?
Wyznaczenie Zespołu Bezpieczeństwa (ZB) w organizacji i ustalenie trybów pracy zespołu: 01. w okresie wdrażania SMS 02. w okresie działania SMS
KTO?
KO / KB / ZB
Krok:
6
CO?
Przeprowadzenie audytu/analizy braków w obszarze systemu zarządzania bezpieczeństwem
KTO?
KB+ZB
Krok:
7
CO?
Opracowanie szczegółowego planu wdrażania SMS z uwzględnieniem listy stwierdzonych braków
KTO?
KO / KB / ZB
Krok:
8
CO?
Opracowanie Polityki Bezpieczeństwa Organizacji
KTO?
KB +ZB + KO
Krok:
9
CO?
Opracowanie ogólnych zasad dokumentowania działań w obszarze SMS (jakie dokumenty będą niezbędne, co będzie dokumentowane, kto będzie odpowiedzialny za ich przygotowywanie i dokumentowanie itp.)
KTO?
KB +ZB + KO
Krok:
10
CO?
Opracowanie zasad dobrowolnego zgłaszania zdarzeń, obserwacji, udoskonaleń, przesłanek i incydentów
KTO?
KO / KB / ZB
Krok:
11
CO?
Opracowanie zasad identyfikacji zagrożeń (kto, kiedy, jak często wykonuje, wzór rejestru zagrożeń, zatwierdzanie, promowanie informacji
KTO?
KO / KB / ZB
Krok:
12
CO?
Przeprowadzenie pierwszej identyfikacji zagrożeń i ich konsekwencji
KTO?
KB / ZB
Krok:
13
CO?
Dokumentowanie wyników identyfikacji w Rejestrze Zagrożeń
KTO?
KB
Krok:
14
CO?
Przeprowadzenie analizy i oszacowanie ryzyk z uwzględnieniem mających zastosowanie „barier ochronnych”
KTO?
KB / ZB
Krok:
15
CO?
Opracowanie zasad zarządzania ryzykiem bezpieczeństwa związanym z wprowadzaniem zmian
KTO?
KB / ZB
Krok:
16
CO?
Opracowanie, koordynowanie i utrzymywanie planu działań w sytuacjach awaryjnych (ERP), który zapewnia uporządkowane i bezpieczne przejście z działań normalnych do działań awaryjnych oraz powrót do działań normalnych
KTO?
KB / ZB
Krok:
17
CO?
Ustalenie zasad szkolenia i informowania wszystkich pracowników (i szkolonych) o wynikach analizy zagrożeń i ryzyk oraz o podejmowanych działaniach zabezpieczających.
KTO?
KO / KB / ZB
Krok:
18
CO?
Opracowanie i wdrożenie procedury monitorowania i pomiaru wyników w zakresie bezpieczeństwa
KTO?
KB / ZB
Krok:
19
CO?
Opracowanie Podręcznika Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem
KTO?
KB /ZB / KO
Krok:
20
CO?
Przeprowadzenie szkolenia wewnętrznego dla wszystkich pracowników i członków AE
KTO?
KO / KB

Zagrożenie

Zagrożenie

tan, przedmiot lub działanie, które potencjalnie może doprowadzić do zranienia personelu lub uszkodzenia wyposażenia, strat materialnych, ograniczenia możliwości operacyjnych itd.

Ryzyko

prawdopodobieństwo zranień personelu, zniszczeń wyposażenia, strat materialnych lub ograniczenia możliwości operacyjnych

  • UWAGA !! zagrożenie i jego konsekwencje są często mylone.

    Cztery elementy zagrożenia:

    1. zrozumienie
    2. identyfikacja
    3. analiza
    4. dokumentacja

    Typy zagrożeń:

    Naturalne:

    –         burze, gradobicia,

    –         warunki sprzyjające powstawaniu oblodzenia

    –         kwaśne deszcze

    Techniczne:

    –         pęknięcie opony

    –         korozja

    –         starzenie się elementów gumowych

    Ekonomiczne:

    –         gwałtowne zmiany cen paliw

    –         terroryzm

    –         niestabilna polityka zamówień publicznych

  • Analiza zagrożeń w lotnictwie:

    Szkolenie lotnicze zawsze wiąże się z ryzykiem, które trzeba ponosić ze względu na konieczność utrzymania działalności. Minimalizacja tego ryzyka może okazać się nieopłacalna a operacje lotnicze będą musiały się odbywać nadal.

    Podczas produkcji i obsługi technicznej powstaje wiele problemów i ryzyko wynikające z tzw. czynnika ludzkiego. Często personel pracuje w niekorzystnych warunkach i zawsze z deficytem czasu i w środowisku, które sprzyja wypadkom przy pracy.

    Każde zidentyfikowane zagrożenie musi zostać poddane analizie.

    Przepisy wymagają posiadania danych dot. bezpieczeństwa organizacji w postaci odzwierciedlających zagrożenia analiz.

    W ten sposób powstaje biblioteka zagrożeń i możliwa będzie ich dalsza analiza, ocena, weryfikacja i porównanie wyników.

    Wymagane jest, aby w ramach SMS-a odbyły się:

    –         definiowanie (określenie) zagrożeń

    –         zrozumienie zagrożeń

    –         walidacja zagrożeń

    –         raportowanie

    –         pomiary współczynników

    –         zarządzanie (dokumentowanie)

    W przyszłości dane te mogą być bardzo przydatne.

Ryzyko bezpieczeństwa

Pięć zasad ryzyka bezpieczeństwa

  1. zarządzanie
  2. prawdopodobieństwo
  3. dotkliwość
  4. tolerancja
  5. kontrola (łagodzenie ryzyka)

Ryzyko

prawdopodobieństwo zranień personelu, zniszczeń wyposażenia, strat materialnych lub ograniczenia możliwości operacyjnych

Prawdopodobieństwo ryzyka

tan, przedmiot lub działanie, które potencjalnie może doprowadzić do zranienia personelu lub uszkodzenia wyposażenia, strat materialnych, ograniczenia możliwości operacyjnych itd.

Dotkliwość ryzyka

prawdopodobieństwo zranień personelu, zniszczeń wyposażenia, strat materialnych lub ograniczenia możliwości operacyjnych

ZASADA 1 – ZARZĄDZENIE RYZYKIEM BEZPIECZEŃSTWA

Polega na identyfikacji i analizie oraz eliminacji ryzyka lub jego łagodzeniu do akceptowalnego poziomu.

Celem procesu jest zrównoważenie zaangażowanych środków w stosunku do ryzyka poprzez jego kontrolę i ograniczanie (łagodzenie)

Zarządzanie ryzykiem jest podstawowym elementem całości SMS-a

Oparcie się na policzalnych danych ułatwi przedstawienie proponowanych działań i alokację sił i środków.

ALARP – As Low As Reasonably Practicable = Tak niskie jak to racjonalnie możliwe

ZASADA 2 – PRAWDOPODOBIEŃSTWO RYZYKA BEZPIECZEŃSTWA

Określenie jak często w jednostce czasu możemy natknąć się na dane zagrożenie i związane z nim ryzyko.

Podczas oceny prawdopodobieństwa warto zadać kilka pytań:

  1. Czy dysponujemy danymi historycznymi ? Czy jest to wydarzenie jednorazowe (izolowane)?
  2. Czy zdarzały się podobne wydarzenia na podobnym sprzęcie i w podobnych sytuacjach ?
  3. Jak dużo osób lub sprzętu jest narażone na taki tryb ryzyka ?
  4. Jaka jest intensywność użycia danego wyposażenia/sprzętu lub jak często powtarzana jest ta operacja ?

ZASADA 3 – DOTKLIWOŚĆ RYZYKA BEZPIECZEŃSTWA

To określenie powagi konsekwencji niebezpiecznego zdarzenia wynikającego z pojawienia się i materializacji zagrożenia, czyli zajścia konsekwencji tego ryzyka (uznaje się, że zachodzi najpoważniejsze możliwe zdarzenie)

Definiowanie dotkliwości ułatwia odniesienie się do efektów konsekwencji ryzyka na

  • Infrastrukturę
  • Pracowników
  • Środowisko
  • Image firmy
  • Stosunek społeczeństwa/klientów do firmy
  • Finanse
  • Pasywa firmy

    Ryzyko Bezpieczeństwa

    Nazwa
    Katastrofalna
    Opis
    Liczne ofiary. Całkowite zniszczenie sprzętu
    Wartość
    5
    Nazwa
    Niebiezpieczna
    Opis
    Duże obniżenie marginesu bezpieczeństwa. Niemożliwość polegania na pracownikach, by wykonali obowiązki dokładnie i kompletnie ze względu na obciążenie fizyczne lub natłok pracy. Poważne obrażenia ciała. Duże straty w sprzęcie
    Wartość
    4
    Nazwa
    Poważna
    Opis
    Znaczne obniżenie marginesu bezpieczeństwa.
    Wartość
    3
    Nazwa
    Niewielka
    Opis
    Natłok prac lub warunki obniżające wydajność pracowników, co powoduje ograniczenie ich zdolności do radzenia sobie w niekorzystnych warunkach. Poważny incydent. Obrażenia ciała. Uciążliwość. Ograniczenia operacyjne. Użycie procedur awaryjnych. Incydent.
    Wartość
    2
    Nazwa
    Nieistotna
    Opis
    Małe konsekwencje bez względu na to jakie by nie były.
    Wartość
    1

    Ryzyko Bezpieczeństwa

    Częstotliwość
    Często
    Opis
    Prawdopodobnie wystąpi często (występuje często)
    Wartość
    5
    Częstotliwość
    Sporadyczne
    Opis
    Prawdopodobnie wystąpi sporadycznie (występowało sporadycznie)
    Wartość
    4
    Częstotliwość
    Niewielkie
    Opis
    Prawdopodobnie nie wystąpi, ale jest możliwe (występowało rzadko)
    Wartość
    3
    Częstotliwość
    Nieprawdopodobne
    Opis
    Bardzo mało prawdopodobne, że wystąpi (nieznane są przypadki, że wystąpiło)
    Wartość
    2
    Częstotliwość
    Skrajnie Nieprawdopodobne
    Opis
    Prawie niewyobrażalne, ale może wystąpić.
    Wartość
    1

    ZASADA 4 – TOLERANCJA RYZYKA BEZPIECZEŃSTWA

    Wyniki analizy ryzyka
    10;9;8
    Sugerowane podejście
    Niedopuszczalne prowadzenie jakichkolwiek operacji lotniczych.
    Wyniki analizy ryzyka
    7;6
    Sugerowane podejście
    Możliwe prowadzenie operacji lotniczych, ale niezbędna jest dodatkowa analiza i ewentualne łagodzenie ryzyka. Zalecany jest dodatkowy nadzór
    Wyniki analizy ryzyka
    5; 4; 3; 2;
    Sugerowane podejście
    Obszar akceptowalny do prowadzenia operacji lotniczych. Nie wymagane są dodatkowe działania.

    Zasada 4 – Kontrola ryzyka bezpieczeństwa (łagodzenie ryzyka)

    Łagodzenie ryzyka – związanego z zagrożeniem

    Możliwe rozwiązania:

    • Unikanie ryzyka – prowadzenie operacji lub działań zostaje zawieszone w związku z powstałym zagrożeniem ponieważ korzyści z utrzymywania operacji są niższe niż zagrożenie na które narażone jest przedsiębiorstwo
    • Ograniczenie ryzyka – prowadzenie operacji lub działań zostaje zmniejszone w celu zmniejszenia ryzyka ich prowadzenia do akceptowalnego poziomu
    • Regulacja narażania na ryzyko – podejmuje się działania w celu wyodrębnienia i odizolowania zagrożenia i wynikającego z niego ryzyka lub stosuje się specjalne rozwiązania pozwalające na zmniejszenie ryzyka.

    Broniąc się przed ryzykiem stosujemy bariery obronne

    –         techniczna

    –         szkolenie

    –         regulacje/regulaminy

    W czasie procesu łagodzenia ryzyka należy określić:

    –         Czy istnieją już bariery ochronne przed takim zagrożeniem ?

    –         Czy istniejące bariery ochronne działają właściwie ?

    –         Czy bariery są praktyczne w istniejących obecnych warunkach operacyjnych ?

    –         Czy personel zaangażowany w operacje/działanie ma świadomość, że poddawani są zagrożeniu i wynikającemu z niego ryzyku oraz że stworzone zostały  bariery ochronne ?

    –         Czy konieczne jest dodatkowe kontrolowanie łagodzenia ryzyka ?

    Lotnictwo jest dzisiaj uważane na świecie za najbezpieczniejszy sposób podróżowania. Jednak od czasu do czasu zdarzają się wypadki.

    Pojawia się pytanie:

    Dlaczego kilka prostych błędów może doprowadzić do tak poważnych wypadków i katastrof lotniczych?

    Na przestrzeni lat udało się zdefiniować i opisać 12 „pułapek” i wyjaśniających 12 głównych przyczyn błędów w obsłudze, które są związane z ludzkimi „słabościami” tzw. „PARSZYWA DWUNASTKA”.

    Ich poznanie pozwala zwiększyć wymagania dot. obsługi, w celu poprawy bezpieczeństwa w obszarze obsługi technicznej statków powietrznych.

    PARSZYWA DWUNASTKA

    1. Brak komunikacji / trudności w porozumiewaniu się
    2. Rutyna / pobłażliwość / samozadowolenie
    3. Brak wiedzy
    4. Brak uwagi / rozpraszanie / dekoncentracja / roztargnienie
    5. Brak współpracy w zespole
    6. Zmęczenie
    7. Brak zasobów
    8. Presja
    9. Brak asertywności
    10. Stres
    11. Nieostrożność / nie uwzględnienie skutków działania
    12. Ułatwienia / złe zwyczaje / nie stosowanie norm i przepisów

    CECHY SMS-A:

    Systematyczność

    działania w zakresie SMS-a odbywają się w ramach wcześniej zatwierdzonego planu i uzgodnionego sposobu w całym przedsiębiorstwie lotniczym

    Prewencyjność

    sposób podejścia do problemów w zakresie identyfikacji zagrożeń oraz kontrolowania ryzyka bezpieczeństwa oraz ograniczania ryzyka, zanim dojdzie do wydarzeń mających negatywny wpływ na bezpieczeństwo

    Zrozumiały / jawny

    wszelkie działania w obszarze SMS-a są dokumentowane i publikowane.

    ELEMENTY SMS-A:

    Polityka Bezpieczeństwa

    Umocowuje kierownika odpowiedzialnego i potwierdzenie jego zaangażowania w proces SMS-a i podnoszenie bezpieczeństwa w przedsiębiorstwie. Określa cele, metody oraz struktury do osiągnięcia wyznaczonego celu.

    Tworzą ją:

    –         zobowiązanie kierownika odpowiedzialnego

    –         odpowiedzialność

    –         zakresy obowiązków, zadania, związki  (zależności)

    –         mianowanie kluczowych osób na stanowiska kierownicze

    –         zaangażowanie kierownictwa

    Polityka musi jasno dawać do zrozumienia, że w zakresie bezpieczeństwa przedsiębiorstwo lotnicze będzie działać prewencyjnie a nie reaktywnie.

    W ramach ustalania polityki bezpieczeństwa muszą zostać ustalone poniższe zagadnienia:

    –         cele bezpieczeństwa (cele SMS-a)

    –         standard (wymagania) dot. bezpieczeństwa

    –         działania prowadzące do osiągnięcia celów w zakresie bezpieczeństwa

    Odpowiedzialność, uprawnienia i zwierzchność* muszą:

    –         zostać ogłoszone w całym przedsiębiorstwie,

    –         zostać udokumentowane,

    –         muszą dotyczyć wszystkich szczebli zarządzania z uwzględnieniem ich zwierzchności i odpowiedzialności w zakresie bezpieczeństwa operacji lotniczych oraz zarządzaniem bezpieczeństwem. Dokument musi mieć formę pisemną.

    *zwierzchność (wg ICAO Doc 9859)

    Zarządzanie ryzykiem

    Polega na stałym śledzeniu i analizowaniu wdrażanych rozwiązań służących kontroli ryzyka, identyfikacji nowych zagrożeń w celu zmniejszenia ryzyka na jakie jest narażone przedsiębiorstwo lotnicze.

    Organizacja musi stworzyć i utrzymać formalny proces pozwalający na identyfikowanie zagrożeń w obszarze prowadzonych operacji lotniczych.

    Identyfikacja zagrożeń musi być oparta na kombinacji metod reaktywnych, prewencyjnych i prognozujących.

    Polityka raportowania musi być otwarta aby ujawnić błędy ukryte.

    Możliwości analizy zagrożeń:

    –         burze mózgów

    –         analizy starych wypadków

    –         analizy bezpieczeństwa

    –         analiza zapisów z lotów

    –         formalne audyty/oceny bezpieczeństwa

    –         inne analizy bezpieczeństwa

    Organizacja musi opracować, wdrożyć i utrzymać procedurę pozwalającą jej na prowadzenie oceny i łagodzenie ryzyka.

    ZAPEWNIENIE BEZPIECZEŃSTWA

    Pomaga zdefiniować potrzeby w zakresie kontrolowania nowych i starych zagrożeń oraz częstotliwości ich występowania. Opiera się na ocenie poziomu akceptowalnego zagrożenia i wynikającego z niego ryzyka. Zapewnienie bezpieczeństwa musi być tak zaprojektowane, aby pozwalało na stałe pełnienie funkcji lotniczych i gwarantowało prawidłowe działanie całego systemu – ciągły nadzór nad systemem. Stan zarządzania bezpieczeństwem jest nadzorowany poprzez:

    –         raporty bezpieczeństwa,

    –         audyty,

    –         przeglądy bezpieczeństwa (spotkania komitetu SMS-a),

    –         badania i analizy bezpieczeństwa,

    –         badania wypadków,

    –         ewentualnie inne działania

    Kluczowym elementem są systemy raportowania:

    –         obowiązkowy

    –         dobrowolny

    –         anonimowy

    System raportowania

    Należy pamiętać o kilku podstawowych zagadnieniach:

    –         każdy z nas uczy się dzięki własnym doświadczeniom,

    –         każdy z nas uczy się dzięki doświadczeniom innych,

    –         jeśli raporty o zdarzeniach nie są składane przez osoby bezpośrednio zaangażowane w te zdarzenia organizacja nie ma możliwości „uczenia się”,

    –         o ile raporty zostaną złożone ale niezgodności lub zalecenia nie są rozpropagowane pośród pracowników organizacja jako całość nadal nie będzie mogła się „uczyć”.

    Aby system raportowania funkcjonował:

    –         raport musi być łatwy do napisania,

    –         w związku z raportem nie mogą być podejmowane działania dyscyplinarne,

    –         twórca raportu i ewentualnie jego treść muszą pozostać poufne,

    –         reakcja musi być szybka, adekwatna i rozpowszechniona.

    Bazą systemu raportowania jest kultura raportowania. Znaczący wpływ na nią mają:

    –         uświadamianie jak ważne jest raportowanie dla identyfikacji zagrożeń i bezpieczeństwa,

    –         odpowiednia kultura i atmosfera w firmie,

    –         zapewnienie poufności raportów i danych osób składających raporty.

    Przykładowy wzór anonimowego raportu SMS

    Promocja bezpieczeństwa

    Zawiera w sobie wszelkie działania wspierające ograniczaniu ryzyka w zakresie szkoleń, komunikacji i popularyzacji zagadnień bezpieczeństwa w lotnictwie, co ma wspierać działania w ramach tworzenia i umacniania kultury bezpieczeństwa w przedsiębiorstwie lotniczym.

    Kultura bezpieczeństwa – sposób myślenia o bezpieczeństwie.

    Kultura elastyczności – stan, w którym organizacja jest gotowa zmieniać się w związku ze zmianami na rynku i prowadzonymi operacjami oraz wynikającymi z nich zagrożeniami, w tym nawet zmieniając swoją strukturę.

    Kultura uczenia – organizacja musi mieć możliwość wyciągania właściwych wniosków z informacji dot. zagadnień bezpieczeństwa i chęć wdrażania poważnych zmian

    Kultura informacyjna – wszystkie osoby, które zarządzają systemem mają aktualna wiedzę dotyczącą czynników ludzkich, technicznych, organizacyjnych i środowiskowych, które określają stan bezpieczeństwa przedsiębiorstwa.

    Just culture – atmosfera powszechnego zaufania w której ludzie są zachęcani lub wręcz nagradzani za dostarczanie ważnych informacji dot. bezpieczeństwa. W środowisku musi panować świadomość dotycząca zachowań które są akceptowalne a które nie.

    Kultura raportowania – atmosfera panująca w przedsiębiorstwie, wobec której pracownicy są gotowi do zgłaszania błędów i pomyłek.

    CO PSUJE KULTURĘ BEZPIECZEŃSTWA ?

    –         brak motywacji,

    –         nagradzanie za działanie na „skróty”,

    –         niezdrowe stosunki wśród załogi,

    –         brak reakcji na zgłoszenia nieprawidłowości,

    –         stosowanie podwójnych standardów.

    Promocja bezpieczeństwa zawiera cztery podstawowe elementy:

    1. Szkolenia i szeroka edukacja,
    2. Przekazywanie informacji dotyczących bezpieczeństwa,
    3. Rozpowszechnianie wiedzy (komunikacja wewnętrzna i zewnętrzna),
    4. Kultura bezpieczeństwa.

    Komunikacja– jej podstawową rolą jest zachęcanie członków organizacji do zachowań bezpiecznych.

    Elementy które trzeba zakomunikować:

    –         polityka bezpieczeństwa

    –         procedury

    –         biuletyny SMS

    –         niezgodności

    –         dyrektywy

    –         ew. inne wg potrzeb

    DOKUMENTACJA

    DOKUMENTACJA

    W SMS-ie niezbędne są poniższe elementy:

    –         system do zbierania raportów dot. sytuacji niebezpiecznych,

    –         plan audytów (elastyczny i kompetentny) aby móc ocenić stan systemu SMS w organizacji.

    Narzędzia promocji bezpieczeństwa:

    1. Strona internetowa
    2. Tablica informacyjna
    3. Biuletyny
    4. Media
    5. Publikacje wewnętrzne
    6. Książki
    7. Szkolenia

    Plan reagowania kryzysowego

    Plan reagowania kryzysowego opisuje działania, które podejmuje organizacja w sytuacji awaryjnej, określa rolę i działania dla poszczególnych osób.

    Plan reagowania kryzysowego zawierać musi minimum:

    –         uporządkowane podejście od operacji normalnych do kryzysowych,

    –         wyznaczenie władz na czas realizacji planu kryzysowego,

    –         podział obowiązków w sytuacji kryzysowej,

    –         koordynację wysiłków zmierzających do usunięcia sytuacji kryzysowej

    Plan reagowania kryzysowego musi uwzględniać wszystkie organizacje zewnętrzne lub wykonawców, których to dotyczy.

    Wdrażanie SMS – a

    SMS – CZĘŚCI SKŁADOWE

    –         skuteczne raportowanie o bezpieczeństwie

    –         ciągły monitoring

    –         badanie wypadków

    –         dzielenie się wiedzą

    –         integracja szkoleń

    –         skuteczne wdrażanie standardów

    –         ciągłe doskonalenie

    Wdrożenie SMS-a wymusza opracowanie nowych procedur/procesów:

    –         identyfikacja zagrożeń

    –         planowanie działań bezpieczeństwa

    –         kontrola działania systemu SMS-a

    –         badanie incydentów i wydarzeń

    –         plan działania w sytuacjach awaryjnych

    –         zarządzanie zmianami, promowanie bezpieczeństwa

    –         zachowanie zapisów

    –         promocja bezpieczeństwa

    Problemy wdrażania SMS-a:

    –         brak zainteresowania wśród pracowników i kierownictwa

    –         opór wobec zmian

    –         został już wdrożony jakiś program zarządzania bezpieczeństwem

    –         brak sił/personelu

    –         brak podejścia strukturalnego

    –         zmiana punktu widzenia /poglądów/opinni/koncepcji

    –         brak kompetencji władzy

    –         brak danych (np. do identyfikacji i oceny zagrożeń)

    –         braki w sposobie przekazywania danych dot. SMS-a.

     

    Masz jakieś pytania?

    Odwiedź nasz Fanpage

    Wszystkie aktualne informacje na wyciągnięcie ręki. Publikujemy regularnie, także jeśli chcesz być na bieżąco nie zapomnij nas obserwować! 

    Skontaktuj się przez formularz

    Masz niestandardowe pytanie? Nie jesteś czegoś pewien? Napisz śmiało przez nasz formularz kontaktowy, udzielimy Ci odpowiedzi tak szybko jak to możliwe!

    Nasi Partnerzy

    Polish PL English EN